نارنجستان قوام

 نارنجستان قَوام که به باغ قوام مشهور است، بین سالهای ۱۲۵۷ تا ۱۲۶۷ هجری شمسی، مقارن با حکومت ناصرالدین شاه قاجار و بدستور علی محمد خان(قوام الملک دوم) و پسرش محمد رضا خان(قوام الملک سوم) در ساخته و تکمیل شده‌است. سردر ورودی در ضلع جنوبی قرار داشته و به یک هشتی باز می‌گردد و از طریق دو راهرو قرینه به حیاط راه میابد. بنای ضلع جنوبی شامل دو ایوان ستوندار و اتاقهایی است که محل استقرار خدمه بوده‌است. ساختمان ضلع شمال دارای یک طبقه زیرزمین و دو طبقه روی آن بوده که شامل تالار آیینه با ستونهای یکپارچه مرمری، تالار شاه نشین و اتاقهایی است که محل تشریفات اداری و پذیرش مهمانان بوده‌است.  

اما عمارت اصلی این ساختمان در ضلع شمالی آن قرار گرفته است. این عمارت دارای دو طبقه و یک زیرزمین است. در گذشته این زیرزمین به عنوان زندان مورد استفاده قرار می گرفت.

طرح بنای اصلی این عمارت برگرفته از معماری دوره زندیه است. در این عمارت، تالار بزرگی به طول ۹ متر، عرض ۵٫۱۰ متر و ارتفاع ۶ متر با ستون هایی بلند مشرف بر حوض واقع در وسط باغ، وجود دارد.

در قسمت شمالی تالار، شاهنشینی وجود دارد که دیوارها و سقف آن آینه کاری و نقاشی شده و کف اتاق از سنگ های مرمر مفروش شده است. این تالار محل پذیرایی میهمانان بوده.

بالای عمارت اصلی سه هلالی وجود دارد که در هلالی وسط نقش دو شیر دیده می شود که صفحه ای را نگاه داشته اند، بر روی این صفحه عبارت نصر من ا… و فتح قریب، نگاشته شده است، دو فرشته بر فراز این صفحه قرار گرفته، آن را به دست گرفته اند. در هلالی های کاشی کاری شده طرفین نیز نقش پلنگی دیده می شود که آهویی را شکار کرده است. زمینه این تصاویر مزین به خطوط اسلیمی است. نارنجستان قوام که به دلیل کاشت درخت های نارنج فراوان در آن، بدین نام معروف شده است، از طرف ابراهیم خان به نوه اش شهرام بخشیده شد و شهرام قوام آن را به مؤسسه آسیایی دانشگاه پهلوی اهدا کرد. فرح پهلوی مخارج تعمیرات آن را متقبل شد، پس از آن این بنا تبدیل به موزه ای شد که در آن مجموعه ای از کتاب های پروفسور پوپ نگاهداری می شد.

نارنجستان قوام که در ان اثر هفت هنر ایرانی، گچ بری، نقاشی سنتی، آینه کاری، آجرکاری، سنگ تراشی، معرق کاری، و منبت کاری، قابل مشاهده است، در اردیبهشت ماه ۱۳۵۳ با شماره ۱۰۷۳ به ثبت تاریخی رسید.

این بنا در سال ۱۳۴۵ به دانشگاه شیراز واگذار گردید و بین سال های ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۸ مورد استفاده مؤسسه آسیایی تحت سرپرستی پروفسور آرتور اپهام پوپ بود. این بنا و برخی از ساختمان های اطراف آن از سال ۱۳۷۸ در اختیار دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز قرار گرفته است.

---

 پ.ن1:اول اینکه فردا رو به همه دوستان تبریک میگم.به امید آنکه روزی بیایید و ما را از دست این قوم هون نجات بخشد....

پ.ن2: اون آقا پسر خوش تیپ خواهر زادم محمد هست که من عاشقشم... 

پ.ن3:نوشته های بالا هم از سایت دانشگاه گرفتم...از خودم نیست 

پ.ن4:اما این دست خط خودمه.... 

بی ربط: اینم تقدیم به استاد عارف منش که عاشق این شعر زیر بود....همیشه میخوند و دف میزد...یادش بخیر....

روز مرگم هرکه شیون کند از دورو برم دور کنید 

همه را مست و خراب از می انگور کنید 

مرد غسال مرا سیر شرابش بدهید 

مست مست از همه جا حال خرابش بدهید 

بر مزارم مگذارید بیاید واعظ 

پیر میخانه بخواند غزلی از حافظ 

جای تلقین به بالای سرم دف بزنید 

شاهدی رقص کند جمله شما کف بزنید 

روز مرگم وسط سینه من چاک زنید 

اندرون دل من یک قلم تاک زنید 

روی قبرم بنویسد وفادار برفت 

آن جگر سوخته خسته از این دار برفت